مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ شهریور ۱۲۸۹ نشست ۱۴۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوم |
مجلس شورای ملی ۳۱ شهریور ۱۲۸۹ نشست ۱۴۷
جلسه ۱۴۷
صورت مشروح روز جمعه ۱۸
شهر رمضان ۱۳۲۸
مجلس دو ساعت قبل از غروب آفتاب خصوصی و یکساعت ونیم بغروب مانده فوق العاده در تحت ریاست آقای ذکا الملک علنا تشکیل شد.
رئیس _هر چند مصیبتی برای ما روی داده تمام افراد ملت را عزادار وغمگین نموده ولی از آنجائی که ملت ودولت ایران رئیس لازم دارد وشخص رئیس را امروز ما باید معین کنبم ومقام نیابت سلطنت را تمیتوانیم خالی بگذاریم بنابراین در جلسه خصوصی امروز نمایندگان محترم چنین مصلحت دانستند که در اول موقع رئیس دولت وملت معین شود بنابراین در همین جلسه نائب السلطنه امر مهمی است بنظر رسیدنمایندگانی که اخیرا بعضویت مجلس شورای ملی داخل شده اند وباید بموجب قانون اساسی از بدو ورود قسم یاد نمایند موقع را مقتنم دانسته بدوا ذکر قسم نموده بعد شروع بانتخاب نایب السلطنه بشود استدعا میکنم از آقای حاج امام جمعه که پیشوا شوند وآقایان را قسم بدهند.
حاج امام جمعه_اگر چند بنده اعتقادم این بود که این مجلس ختم نشود ومثل سابق یک مجلس برای ذکر قسم تشکیل شودوآقایان علما ومحترمین حاضر شده بنحو مقرره در شرع قسم یار نمایند ودر محل نطق مطابق صورت قسم نامه بکلام الله مجید واسما جلاله ذکر قسم نموده وباآقای میرزا مرتضی قلیخان نظارت در قسم آقایان معاضد السلطنه حاج محمد کریمخان افتخار الواعظین می نمودند.
سلیمان میرزا_اینکه دو نفر نظارت در قسم می نمایند در قانون اساسی که همچو چیزی نوشته نشده است.
حاج امام جمعه_اینطور نیست قسم باید در حضور مجتهد وبامر مجتهد حاضر باشد.
حاج شیخ الرئیس_آن قسمی را که می فرمائید باید در حضور مجتهد حاضر وبامر او باشد قسم تدافعی است واین قسم عرفی است وحضور مجتهد لازم نیست.
رئیس_صحیح است بر فرض هم که قسم شرعی باشد علما حضور دارند منتهی در جای خود نشسته اند ونظارت مینمایند دیگر لازم نیست مخصوصا تمام بیایند در محل نطق آقای حاج امام جمعه از محل نطق به کرسی خودشان رفتندوهر بک از آقایان دکتر علیخان _سلیمان میرزا_صدرالعلما _آقاشیخ ابرهیم زنجانی_حاجی آقای شیرازی_آقا شیخعلی فارس_حاج سید ابراهیم مدرسی_دهخدا_بهجت_حاج عزالممالک_آقامیرزاابراهیم قمی_آقاسیدعبدالحسین_آقامحمد بروجردی _ضیاالممالکحاج شیخ الرئیس_آقایان ونمایندگان محترم چون تاخیر بیان از وقت حاجت وقبیح وناصحیح است لازم می دانم بیش از این که قسم یاد کنم توضیحی بدهم از اخطاری که بطور اجمال در خصوص اینقسم از قسم کردم که بر حضور مجتهد وحاکم شرعی باشد آنقسمی است که در قضا وشهادات عنوان داردبمدلول.
انما اقصی بینکم بالبینات والایمان مناط حکومت است ورافع خصومت ودر آن موقع حضور مجتهد تنها کفایت در تربت اثر نمی کند بلکه آن مجتهدی که مرجع مدافعه وقاطع منازعه است باید القا و
تلقین نمایند صیغه قسم را بمنکر یا مدعی در قسم ابتدائی با عین مردوده بتفضیلی که در کتاب قضا مضمون است واینقسم قسم مناط حکم واعتبار نخواهد بود مگر بکلمه جلاله وجایز نیست قسم دادن بقرآن مجید ای بانبیا وائمه علیهم السلام ولی ما نحن فبه یعنی قسمی که وکلا ومبعوثان ملت یاد مینمایند از مقوله عهد وپیمان است واز مسائل کتاب عهودوایمان است ومعاهده بر امر راجح والتزم بر کار شرعی است بصیغه مخصوصه وحضور وتلقین مجتهد از شرایط صحت این عهد والتزام نخواهد بود این است که به مصامحهدر اینقسم نامه نوشته اند (بقرأن قسم می خورم)فی الحقیقه مقصود اشهاد قرأن مجید است در این عهد وتعهد لان القر أن فی یوم القیمه من الشهدا والشفعا وتخلف از این قسم موجب کفاره است دیگر فرق ها وأثار واحکام که حالا اقتضا ندارد بمذاکره فقط نتیجه مقصود را تکرار میکنم که تلقین مجتهدین در قسم خوردن وکلای دارلشورای ملی لزوم شرعی ندارد وقانون اساسی هم این تحدید را نکرده است واین تقلید را ننموده شاهد این عرایض بنده اگر در خاطر بعضی از أقایان باشد در مجلس سابق در موقع ذکر قسم کلمه مبار که عاهدات را بزبان می أورند نه باینکه بنحو قسم شرعی وترافعی داده باشد.
بنده هم در اینموقع کلمه عاهدات را ذکر میکنم واستدعا دارم أقایان تند نویسان ستم بناطقه بنده ننمایند وعین این بیانات بنده را بنویسندبیانات بنده را بنویسند .
(بعد از بیانات مطابق صورت قسم نامه بکلمه عاهدت قسم یاد نموده أقایان نیرالسلطان أقا شیخ مهدی نجم أباذی أقا میرزا رضاخان نائینی بمحل نطق أمده قسم یاد نموده قسم نامه ا امضا نمودند)
رئیس_حالاشروع میکنیم بانتخاب شخص نایب السلطنه (اوراق رای توزیع واخذ شده أقای میرزا مرتضی قلیخان أقایان صنیع الدوله عزالملک منتصرالسلطان را بحک قرعه برای استخراج أرا معین نموده از قرار ذیل استخراج نمودند)
عده اوراق (۷۱)ورقه سفید(۳)ناصرالملک(۴۰)رای مستوفی الممالک(۲۸)رای رئیس_أقای ناصر الملک باکثریت (۴۰)رای از (۷۱)رای بنیابت سلطنت انتخاب شدند(عموما تبریک گفتند)
رئیس_جلسه أتیه روز سه شنبه (۲۶)خوهد بود ودستور أن همان بقیه دستور سابق است
(مجلس نیمساعت از شب گذشته ختم شد)