بنیاد والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی
در روز ۲۴ فروردین ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی - والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی امروز اعلام کردند که کلیه دارایی خود را برای تشکیل بنیاد اشرف پهلوی اختصاص داده‌اند. متن بیانات والاحضرت چنین است:
- پس از سی و پنج سال خدمت و کار مداوم و کسب تجربه از مسافرت‌های گوناگون خود و شناخت مسائل و مشکلاتی که انسان‌ها در جوامع امروزی با آن روبرو هستند، بیش از هر وقت دیگر این آمادگی را در خود می‌بینم که به رؤیای دیرینه‌ای که سالیان دراز آن را در سر می‌پروراندم اینک جامه عمل بپوشانم. و شاید این خود حسن تصادفی بود که به خواست خدا در سالی که مردم ایران جشن‌های پنجاهمین سال سلطنت دودمان پهلوی را برگزار می‌کنند، بالاخره موجبات و مقدمات این امر فراهم شد و اینک می‌توانم به عموم هموطنان و جهانیان اعلام کنم که تصمیم گرفته‌ام همه دارایی‌های شخصی خود را به منظور کمک به ترویج و توسعه بیشتر علم و دانش و پیشبرد افکار و نوآوری‌ها و تجربیاتی اختصاص دهم که بتوانند نقشی مؤثر در اعتلای اندیشه و کار انسانی در همه مظاهر آن ایفا کنند. عمر من پیوسته در راه خدمات اجتماعی و انسانی صرف شده است. اگر عمر و مال عزیزترین چیزها در عالم شناخته شده‌اند، برای من مایه بسی افتخار است که اینک می‌توانم هر دو را در خدمت به انسان‌ها، بویژه هم میهنانم، ایثار نمایم. اموالی که به این کار اختصاص یافته است سرمایه بنیادی را تشکیل می‌دهد که چه در حیات من و چه بعد از آن، چه در داخل و چه در خارج از کشور برای پیشرفت هدف‌های انسانی این بنیاد به مصرف خواهد رسید. اساسنامه این بنیاد طوری پیش‌بینی شده است که تحولات طبیعی در ارکان آن خللی وارد نخواهد ساخت و امیدوارم که این بنیاد جاودانه در خدمت مردم ایران باقی بماند. ریاست عالیه این بنیاد همواره با شاهنشاه ایران می‌باشد و امور بنیاد تحت نظر هیئت امنایی مرکب از ۱۵ نفر خواهد بود و یک نفر مدیر عامل اداره امور آن را به عهده خواهد داشت. امیدوارم که همراه با پیشرفت‌های چشمگیری که مردم ما را در زمینه‌های مادی و فنی با سرعتی روزافزون به سوی هدف‌های یک تمدن بزرگ انسانی می‌گشاید، فعالیت‌های این بنیاد به همان گونه ما را به سوی ارزش‌های واقعی میهن پرستی و انسان‌گرایی سوق دهد. آنچه امروز پیش از همه بدان احتیاج داریم، بازگشتی است به خود و جستجویی صادقانه برای بازیافتن رسالتی که خداوند آن را برای هر یک از ما در زندگی ترسیم نموده است. اینک که ما در راه توسعه و اعتلای کشور خود شتابان پیش می‌رویم و در رفع نیازهای اساسی مادی و اقتصادی ملت خود می‌کوشیم، جای آن است که در هر حال معنویات را نیز از نظر دور نداریم و سعی کنیم روزبروز بر گنجینه‌های افتخارآمیز معنوی و اخلاقی که از نیاکان خود به دست آورده‌ایم بیفزاییم و از همان راه نقش تاریخی خود را به شکلی نو در غنی ساختن تمدن جهانی ادامه دهیم. باشد که این بنیاد بتواند سهم کوچکی را در این رسالت ملی ایفا کند. توفیق همکاران را در این راه آرزومندم.
۲۵ فروردین ماه ۲۵۳۵ شاهنشاه آریامهر ساعت ۱۰ بامداد هیئت امنای بنیاد اشرف پهلوی را در کاخ نیاوران به حضور پذیرفتند. در این شرفیابی که والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی بنیانگذار بنیاد نیز حضور داشتند، شاهنشاه ابراز امیدواری فرمودند که بنیاد با مقررات و نظم خاصی برنامه‌هایی را که در پیش دارد اجرا نماید و هر سال بتواند برنامه‌های خود را توسعه و گسترش دهد و به صورت بنیادی بین‌المللی در آید. شاهنشاه با تأکید این موضوع که بنیاد اشرف پهلوی یک بنیاد خیریه نیست و هدف از ایجاد آن کمک به پیشرفت علم و دانش بشری است، یادآور شدند که افراد بسیاری چه در ایران و چه در خارج از کشور ما می‌توانند از امکانات بنیاد برای دانش‌اندوزی و خدمات علمی و فرهنگی استفاده کنند. اعضای بنیاد اشرف پهلوی عبارتند از:
- نخست‌وزیر، وزیر دربار شاهنشاهی، رؤسای مجلسین سنا و شورای ملی، رئیس دیوان عالی کشور، مدیر عامل سازمان شاهنشاهی و خدمات اجتماعی و
نه شخصیت بصیر و معتمد که به فرمان همایونی به عضویت هیئت امناء درآمده‌اند. این افراد عبارتند از:
- دکتر منوچهر اقبال، جمشید آموزگار، هوشنگ انصاری، صفی اصفیاء- عبدالمجید مجیدی، مجید رهنما، غلامحسین جهانشاهی، مهناز افخمی، سناتور علی رضایی.
بنیاد دارای یک نفر مدیر عامل است که به پیشنهاد نیابت ریاست عالیه و فرمان همایونی آقای منوچهر پیروز به عنوان نخستین مدیر عامل منصوب شده و امروز نیز در شرفیابی هیئت امناء به پیشگاه همایونی معرفی گردید.
اسدالله علم، وزیر دربار شاهنشاهی اعلام کرد: بنیاد اشرف پهلوی در سطح جهانی فعالیت می‌کند
آقای علم در گفتگو با خبرنگاران ابرازر داشت، هنوز میزان سرمایه بنیاد که کلیه اموال منقول و غیر منقول والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی است معین نشده ولی آنچه در ایجاد این بنیاد حائز اهمیت است نیت خیر و اندیشه پاک والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی است و میزان دارایی معظم‌لها مطرح نیست. البته همانطور که شاهنشاه آریامهر نیز در شرفیابی اعضای هیئت امناء فرمودند، بنیاد اشرف پهلوی نیز مانند بنیاد پهلوی که امروز پس از چند سال فعالیت، گسترش چشمگیری یافته است، برنامه‌هایی که در پیش دارد امید است به سطح جهانی برسد و بتواند در پیشرفت فعالیت‌هایی که در زمینه شناسایی تمدن و فرهنگ ایران در سطح بین‌المللی انجام می‌گیرد، واقع گردد. برای من جای کمال خرسندی و افتخار است که امروز درباره یکی از اقدامات بزرگ و انسانی والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی اطلاعاتی از طریق شما در دسترس دانش‌پژوهان و دانشمندان بگذارم.
والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی سراسر زندگی خود را وقف خدمات اجتماعی و انسانی کرده‌اند، از جمله سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی که از برکت آن تمام کشور از خدمات درمانی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار است و همچنین کمیته ملی پیکار جهانی با بیسوادی، فعالیت جهانی کمیته ایرانی حقوق بشر و سازمان زنان ایران که با هدایت و نظارت معظم‌لها به توفیقات عظیمی نایل آمده و نیز مایه مباهات است که والاحضرت به مناسبت شخصیت برجسته‌ای که طی خدمات ممتد اجتماعی و فرهنگی از خود به منصه ظهور رسانیده‌اند، توانسته در سطح بین‌المللی احترام همگان را نسبت به خود جلب نمایند و سازمان ملل از شخصیت معظم‌لها برای ریاست کمیسیون حقوق بشر، کنفرانس حقوق بشر، کمیسیون رفع تبعیض از زن و بطور کلی مبارزه با سیاست‌های استعماری و نابرابری‌های بین‌المللی استفاده بسیار برده است.
اینک والاحضرت به اقدام انسانی، بزرگ و درخشان دیگری مبادرت فرموده‌اند و آن اختصاص تمامی دارایی و مایملک خود به اقدامات خیرخواهانه اجتماعی و فرهنگی است که تحت عنوان «بنیاد اشرف پهلوی» والاحضرت شخصاً تأسیس آن را اعلام فرموده‌اند. دارایی والاحضرت در زمان حیات و بعد از حیات تماماً به این بنیاد منتقل می‌شود. هدف از تأسیس این بنیاد توسعه علم و دانش، شناساندن بیشتر تمدن و فرهنگ ایران به جهانیان، تشویق و یاری پژوهشگران و نیل به آرمان‌های صلح و بهره‌مندی جامعه انسانی از حقوق بشر است وظایف این بنیاد که بطور اختصار ذکر می‌کنم، عبارت است از:
۱- کمک به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ایران.
۲- کمک به پژوهش‌های علمی در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی و همچنین کمک به مؤسساتی که این قبیل پژوهش‌ها را انجام می‌دهند.
۳- اعزام دانشجویان و فارغ‌التحصیلان با استعداد جهت ادامه تحصیل و تحقیق به خارج از کشور
۴- اعطای بورس‌های تحصیلی و وام‌های شرافتی به منظور تحصیل در سطح دانشگاهی در داخل و خارج از کشور به ایرانیان با استعداد و خارجیانی که در زمینه شناختن تمدن و فرهنگ ایران تحصیل و تحقیق می‌کنند.
۵- کمک به کتاب‌خانه‌ها و انتشار آثار ارزنده و تحقیقی و علمی
۶- ایجاد کرسی‌های ایران‌شناسی در دانشگاه‌های بزرگ جهان
۷- کمک به مؤسسات علمی و آموزشی و پژوهشی در سراسر جهان مخصوصاً جهان سوم. البته وظایف بنیاد محدود و منحصر به این امور نیست و هر اقدام دیگری که در زمینه هدف‌های بنیاد باشد به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ریاست عالیه با اعلیحضرت همایونی محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران و همواره با پادشاه وقت خواهد بود. نیابت ریاست عالیه مادم‌الحیات با شخص والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی و بعداً به عده یکی از اولاد معظم‌لها یا فرزندان آن‌ها به انتخاب ریاست عالیه خواهد بود. این بنیاد زیر نظر هیئت امنایی اداره می‌شود که شامل ۶ نفر مقامات مملکتی و ۹ نفر اشخاص بصیر و معتمد به فرمانی همایونی منصوب می‌شوند.
کلیه امور اجرایی و اداری بنیاد با یک نفر مدیر عامل بنیاد و نظارت بر امور مالی به عهده یک نفر خزانه‌دار خواهد بود. آقای منوچهر پیروز به فرمان همایونی مدیر عامل و آقای غلامرضا گلسرخی خزانه‌دار بنیاد خواهند بود.
آقای علم در پاسخ خبرنگاری که سئوال کرد آیا بنیاد کمک افراد نیک اندیش را می‌پذیرد گفت: بر طبق اساسنامه بنیاد اشرف پهلوی، هر کس که مایل باشد می‌تواند بنیاد را در اجرای برنامه‌هایی که دارد یاری نماید و همانطور که شاهنشاه آریامهر ریاست عالیه بنیاد در شرفیابی هیئت امناء امر و مقرر فرمودند: گزارش‌های پیشرفت کار و ترازنامه بنیاد هر سال به اطلاع عمومی مردم خواهد رسید.