قانون مربوط به قرارداد مرزی ایران و پاکستان
مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیمهای مجلس | برنامه عمرانی دوم |
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
قانون مربوط به قرارداد مرزی ایران و پاکستان - مصوب ۲۶ تیر ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی و ۳۱ اردیبهشت ۱۳۳۷ مجلس سنا
ماده واحده - قرارداد مرزی ایران و پاکستان که مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده و سه نامه متبادله میباشد و در تاریخ هفدهم بهمن ماه ۱۳۳۶ درتهران به امضاء نمایندگان مختار دولتین رسیده است تصویب و به دولت اجازه مبادله اسناد مصوب آن را میدهد.
قانون فوق که مشتمل بر ماده واحده و متن قرارداد ضمیمه است پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز پنجشنبه بیست و ششم تیر ماه یک هزار وسیصد و سی و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
قانون بالا در جلسه ۱۳۳۷٫۲٫۳۱ به تصویب مجلس سنا رسیده است.
قرارداد مرزی ایران و پاکستان
مقدمه
دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان با علاقه به بسط مناسبات حسنه همجواری موجود میان دو کشور و تشیید روابط برادرانه ودوستانه و تمایل به تصریح و روشن ساختن خط مرزی بین ایران و پاکستان بر اساس قراردادها و یادداشتهایی که سابقاً بین ایران و دولت انگلستانمنعقد و مبادله گردیده بود تصمیم به انعقاد این قرارداد گرفتند و نمایندگان مختار خود را به قرار زیر تعیین نمودند:
از طرف دولت شاهنشاهی ایران
جناب آقای دکتر علیقلی اردلان وزیر امور خارجه
از طرف دولت جمهوری اسلامی پاکستان
جناب آقای ماژور ژنرال نوابزاده
آقا محمدرضا سفیر کبیر جمهوری اسلامی پاکستان در تهران
نامبردگان پس از مبادله اختیارنامههای خود که آنها را صحیح و معتبر یافتند نسبت
به مراتب زیر موافقت حاصل نمودند:
ماده ۱- خط مرزی بین ایران و پاکستان از خلیج گواتر تا کوه ملک سیاه بر اساس مستندات زیر به شرحی است که در ماده ۲ این قرارداد تصریح و موردموافقت طرفین قرار گرفته است:
۱- یادداشتهای مورخ اول و چهارم سپتامبر ۱۸۷۱ و نقشه ضمیمه آن که در تهران بین مسترالیزن وزیر مختار دولت انگلستان و میرزا سعیدخان وزیرامور خارجه ایران مبادله شده است.
۲- قرارداد مورخ ۲۷ دسامبر ۱۸۹۵ و یادداشت ضمیمه آن که در تهران بین امینالسطان صدر اعظم ایران و وزیر مختار انگلیس منعقد گشته است.
۳- در صورتمجلس (در متن انگلیسی قرارداد ذکر شده) تحدید حدود ۲۴ مارس ۱۸۹۶ و نقشه ضمیمه آن که توسط احتشامالوزاره و کلنل هلدیجتنظیم شده و به تصویب دولتین ایران و انگلستان رسیده است.
۴- قرارداد مورخ ۱۳ مه ۱۹۰۵ که در تهران بین مشیرالدوله وزیر امور خارجه ایران و سرآرتور هاردینک وزیر مختار انگلیس مورد موافقت قرار گرفتهاست.
ماده ۲- خط مرزی مورد توافق مذکور در ماده ۱ مطابق مسیر خطی است که در روی نقشهها ترسیم گشته و در شرح ضمیمه آن توصیف و تعریف شدهو به شرح زیر میباشد:
الف - از خلیج گواتر تا نشانه شماره ۱ فعلی (جنوب کوهک) نقشه یک اینچ به چهار میل (۲۵۳۴۴۰).(۱) مرکب از قطعات ۳۱(((((((((((((((() که مسیر خط مرزی مورد توافق در روی یک نسخه آن ترسیم و شرح نقاط و مختصات قائمالزاویه (گرید) و تعریف و توصیفمسیر خط مرزی نیز در برگ جداگانه تعیین شده و نقشه و شرح مزبور به امضاء رؤسای دو هیأت رسیده و ضمیمه ۱ این قرارداد را تشکیل میدهد.
ب - خط مرزی از محل نشانه شماره ۱ فعلی (جنوب کوهک) تا محل نشانه شماره ۱۱ فعلی طبق خطی است که در سال ۱۸۹۶ نشانهگذاری شدهاست.
ث - از نشانه شماره ۱۱ فعلی تا کوه ملکسیاه خط مرزی مورد توافق مسیر خطی است که بر روی نقشه یک اینچ به چهار میل (۲۵۳۴۴۰).(۱) که درسنه ۱۹۳۲ به چاپ رسیده است ترسیم گشته و شرح مختصات تقریبی جغرافیایی نقاط و تعریف و توصیف خط مرز در برگ جداگانه تعیین و این نقشهو شرح مزبور به امضاء رؤساء دو هیأت رسیده و ضمیمه (۲) این قرارداد میباشد.
ماده ۳- طرفین موافقت دارند همین که این قرارداد طبق ماده ۱۲ اعتبار قانونی یافت هیأتهای خود را برای پیاده کردن خط مذکور در ماده ۲ بر روی زمینو نشانهگذاری به محل اعزام دارند.
ماده ۴- هیأتهای طرفین مسیر خط مرزی مورد توافق مذکور در ماده ۲ را بر روی زمین پیاده کرده در تمام طول مرز به ترتیب زیر اقدام به نصب نشانههامینمایند:
الف - در قسمت جنوب از خلیج گواتر تا نشانه شماره ۱ فعلی خط مرزی معین در روی نقشه ۱ اینچ به چهار میل مذکور در ماده ۲ را با رعایت تعریف وتوصیف شرح ضمیمه آن بر بروی زمین پیاده نموده و بر طبق آن نشانهگذاری مینمایند.
در قسمتهایی که خط مرز طبق نقشه امضاء شده و شرح ضمیمه آن باید از آبریزها و درهها و رودخانهها و معابر طبیعی کوهستانی و به طور کلی ازعوارض طبیعی زمین عبور کند هر گاه خط مرزی معین در روی نقشه با عوارض طبیعی مزبور تطبیق ننماید امتداد طبیعی عوارض زمین طبق شرحضمیمه نقشه ملاک عمل خواهد بود.
چون دولت جمهوری اسلامی پاکستان در خلال مذاکرات دو هیأت در سال ۱۹۵۶ نقشه بزرگتر و مفصلتری به مقیاس ۱ اینچ به یک میل(۶۳۳۶۰).(۱) تهیه کردهاند طرفین موافقت دارند که هیأت ایرانی ضمن عمل نشانهگذاری نقشه مزبور را بررسی و با زمین تطبیق نموده در صورتمشاهده اختلاف آن را با مشارکت یکدیگر اصلاح و پس از انجام این امر طرفین این نقشه را صحیح میشناسند.
هنگام عمل پیاده کردن خط مرزی مورد توافق ترسیمی بر روی نقشه ۱ اینچ به چهار میل توصیف شده در شرح ضمیمه آن بر روی زمین از نقشه ۱ اینچبه یک میل مذکور در بالا برای تشخیص تمام عوارض زمین و نقاط واقع در طول خط مرز استفاده خواهد شد و خط مرزی پیاده شده و محل نشانههایمنصوب بر روی این نقشه نقل و ترسیم میگردد و این نقشه ضمیمه پروتکل نهایی خواهد شد.
ب - از محل فعلی نشانه شماره ۱ تا نشانه شماره ۱۱ فعلی خط مرزی همان خطی است که به وسیله کمیسیون تحدید حدود ۱۸۹۶ بر روی نقشهمربوطه ترسیم شده است و هیأتهای مشترک باید نشانههای نصب شده سابق را تجدید نموده و در صورت لزوم بین نشانههای یازدهگانه مزبور نشانههایفرعی نصب نمایند و برای رعایت ترتیب و تسلسل شماره نشانههای مرزی، نشانههای مرزی فعلی مجدداً در ردیف شمارههای عمومی شمارهگذاریخواهد شد. ضمائم پیوست صورتمجلس تحدید حدود ۱۸۹۶ در این قسمت جزء پروتکل نهایی منظور میگردد.
طرفین موافقت دارند که از منطقه واقع در میان نشانههای مرزی شماره ۱ تا ۱۱ فعلی مشترکاً نقشه جدیدی به مقیاس بزرگ تهیه نمایند و پس از حاضرشدن نقشه جدید خط مرزی نشانهگذاری شده عیناً از روی نقشه منضم به صورتمجلس تحدید حدود کمیسیون ۱۸۹۶ در روی این نقشه نقل و ترسیمگردد و این نقشه ضمن تنظیم صورتمجلس جایگزین نقشه سابق خواهد شد.
ث - در قسمت شمال از نشانه شماره ۱۱ فعلی تا کوه ملکسیاه مسیر خط مرزی معین روی نقشه امضاء شده یک اینچ به چهار میل (۱۹۳۲) با رعایتشرح ضمیمه آن بر روی زمین پیاده و نشانههای مرزی نصب میگردد و چون دولت شاهنشاهی ایران مصمم است در این قسمت نقشه بزرگتری بهمقیاس (۵۰۰۰۰).(۱) و به عمق دو کیلومتر و نیم از هر طرف خط مرزی و در صورت لزوم حداکثر پنج کیلومتر از هر طرف خط مرز تهیه کند هیأتپاکستان این نقشه را با زمین تطبیق و در صورت مشاهده اختلاف آن را با مشارکت هیأت ایرانی اصلاح مینمایند و سپس خط مرزی پیاده شده ونشانههای منصوب بر روی زمین روی این نقشه نقل و ترسیم میگردد.
اگر در موقع نشانهگذاری نقشه (۵۰۰۰۰).(۱) آماده نباشد برای نشان دادن محل نشانهای مرزی از همان نقشه یک اینچ به چهار میل ۱۹۳۲ استفادهمیگردد بدین ترتیب که حین عمل نشانهگذاری نقشه مزبور را هیأت ایران با زمین تطبیق و در صورت مشاهده اختلاف با مشارکت هیأت پاکستان آن رااصلاح مینمایند و پس از انجام این امر طرفین آن را صحیح میشناسند و چون مقیاس این نقشه کوچک است و در نقاط حساس زمین نمیتوان محلنشانههای مرزی را روی آن نشان داد از نقاط مزبور ضمن عمل نشانهگذاری نقشههای تکمیلی محلی به مقیاس بزرگتری برداشته و محل نشانهها درروی این نقشهها نشان داده میشود و این نقشه و نقشههای تکمیلی محلی ضمیمه سایر ضمائم پروتکل نهایی میگردد پس از مهیا شدن نقشه(۵۰۰۰۰).(۱) مسیر خط مرز و محل کلیه نشانهها بر روی این نقشه نقل و ترسیم میگردد و این نقشه جایگزین نقشه ۱ اینچ به چهار میل ۱۹۳۲ ونقشههای تکمیلی محلی گشته و منضم به پروتکل نهایی میشود و در هر حال مهیا نبودن نقشه (۵۰۰۰۰).(۱) مانع از ادامه عمل نشانهگذاری نخواهدبود.
د - هیأتهای دولتین در حین نشانهگذاری مختصات جغرافیایی (توپوگرافی) و قائمالزاویه (گرید) و همچنین فواصل و سایر مشخصات فنی هر یک ازنشانههای مزبور را در سراسر طول خط مرز از خلیج گواتر تا کوه ملکسیاه به دقت محاسبه و تعیین و هر یک را ضمن پروتکل تدوین و امضاء خواهندنمود.
ع - پس از خاتمه عمل نشانهگذاری یک پروتکل کلی و نهایی شامل نقشههای سه گانه مذکور در بند الف (الف - ب و ث) این ماده و پروتکلهایمربوطه به مشخصات فنی و مختصات جغرافیایی (توپوگرافی) و قائمالزاویه (گرید) و فواصل نشانههای سراسر طول خط مرز امضاء شده مزبور تنظیمو به امضاء رؤساء هیأتهای دو طرف خواهد رسید.
این پروتکل و منضمات آن پس از تصویب دولتین سند استواری مرز بین دو کشور خواهد بود. مادامکه نشانهگذاری در سراسر مرز انجام نگردیده و پروتکل نهایی به امضاء رؤسای هیأتهای طرفین و تصویب دولتین نرسیده است عمل نشانهگذاری جزء"و کلاً خاتمه یافته تلقی نمیگردد.
ماده ۵- هر گاه هیأتهای طرفین در ضمن عمل متفقاً تشخیص دهند در امور جزئی متفرقه انحراف از خطی که طبق نقشه و شرح ضمیمه قرارداد بر رویزمین پیاده شده ضرورت دارد با رعایت اصل معاوضه مجاز خواهند بود مشروط بر این که این تعریض طوری صورت گیرد که نه به ایران و نه به پاکستانضرری وارد نسازد و در صورتی که بین هیأتهای طرفین توافقی در این خصوص حاصل نشود نشانهگذاری روی خطی که از روی نقشه امضاء شده وشرح ضمیمه آن بر روی زمین پیاده شده است به عمل خواهد آمد و این خط قطعی مرز خواهد بود.
ماده ۶- نشانههای مرزی به شکل ستونهای به ابعاد مناسب و در فواصل لازم با موافقت هیأتهای مشترک نصب میگردد و هیأتهای طرفین میتوانندعنداللزوم بعضی از عوارض طبیعی ثابت زمین را به منزله نشانه مرزی انتخاب نمایند. هزینه ساختمان نشانههای مرزی کلیه" بالمناصفه به عهده دولتینخواهد بود.
ماده ۷- انتقال اراضی که در نتیجه نشانهگذاری باید به عمل آید به وسیله کمیسیونهای طرفین انجام میگردد و پس از آن که پروتکل نهایی به تصویبدولتین رسید کمیسیونهای مذکور در ظرف پانزده روز تاریخی را که باید هر چه زودتر انتقال مزبور صورت گیرد معین خواهند نمود.
ماده ۸- هر یک از افراد ساکنین ناحیه که از یک کشور به کشور دیگر انتقال مییابد و قبل از انتقال تابعیت کشوری را داشته است که ناحیه مزبور جزءخاک آن کشور بوده حق دارد به تابعیت دولت سابق خود باقیمانده و به طور قطع به خاک آن کشور منتقل شود مشروط بر این که در ظرف یک سال ازتاریخ انتقال خاک مزبور قصد خود را دائر بر استفاده از این حق به مقامات مربوطه اعلام کند.
ماده ۹- الف - برای مصرف پاسگاه مرزی پاکستان در مجاورت ناحیه مرزی میرجاوه دولت شاهنشاهی ایران موافقت مینماید که دولت جمهوریاسلامی پاکستان در هر ۲۴ ساعتی سه متر مکعب (معدل ۶۶۶ گالن امپریال) از آب میرجاوه به شرح و ترتیب زیر استفاده نماید:
۱- لولهکشی و تعمیرات آن از استخر میرجاوه تا نقطه مناسب و ثابتی در مرز دو کشور را دولت شاهنشاهی ایران نظر به روابط دوستانه موجود فیمابینخود انجام میدهد و نقطه مرزی مزبور را دولت جمهوری اسلامی پاکستان معین خواهد نمود.
پس از اعتبار یافتن این قرارداد و تعیین نقطه مرزی از طرف دولت جمهوری پاکستان در ظرف یک سال لولهکشی نامبرده از طرف دولت شاهنشاهیایران انجام خواهد یافت و اگر دولت ایران مایل باشد و از دولت جمهوری اسلامی پاکستان تقاضا نماید دولت نامبرده به هزینه خود اقدام به لولهکشیخواهد کرد.
۲- طول لوله از محل استخر میرجاوه که تقریباً در ۴٫۵ کیلومتری جنوب غربی میرجاوه واقع است تا محل پاسگاه مرزی پاکستان از حدود شعاع ۱۲کیلومتر تجاوز نخواهد نمود و استخر مزبور مبداء محاسبه طول شعاع مذکور میباشد.
۳- در مواقعی که به علت لایروبی و حوادث طبیعی و کمآبی جریان آب استخر میرجاوه قطع و یا نقصان یابد بالطبع مقدار آب مقرر مذکور در بند الفاین ماده نیز به تناسب قطع و یا نقصان خواهد یافت.
ب - برای مصرف پاسگاه مرزی ایران در مجاورت ناحیه مرزی که چه دولت جمهوری اسلامی پاکستان موافقت مینماید که دولت شاهنشاهی ایران درهر ۲۴ ساعتی دویست گالن امپریال از آب کچه به شرح و ترتیب زیر استفاده نماید:
۱- لولهکشی و تعمیرات آن از آب قابل شرب کچه تا نقطه مناسب و ثابتی در مرز کشور را نیز دولت شاهنشاهی ایران خود انجام میدهد و نقطه مذکورمرزی را دولت ایران معین خواهد نمود.
۲- در مواقعی که به علت لایروبی و حوادث طبیعی و کمآبی آب کچه قطع و یا نقصان یابد بالطبع از میزان آب مقرر مذکور در بند (ب) این ماده بهتناسب قطع و یا نقصان خواهد یافت.
ث - نصب لوله به منظور استفاده از آبهای طرفین جهت مصرف پاسگاه هیچگونه حق ارتفاقی یا حق دیگری نسبت به طرف دیگر ایجاد نخواهد نمود.
ماده ۱۰- طرفین موافقت دارند که نشانههای منصوب در مرز را مشترکاً حفظ و حراست کنند و در صورت از بین رفتن و یا خراب شدن نشانهها آن رامشترکاً و با حضور مأمورین طرفین هر چه زودتر تجدید و یا تعمیر نمایند.
ماده ۱۱- این قرارداد به دو زبان فارسی و انگلیسی تنظیم گردیده متن هر دو زبان متساویاً سندیت و اعتبار خواهد داشت.
ماده ۱۲- این قرارداد به تصویب خواهد رسید و از تاریخ مبادله اسناد تصویب که در کراچی به عمل میآید به موقع اجرا گذارده میشود.
تهران ۱۷ بهمن ماه ۱۳۳۶.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران از طرف دولت جمهوری اسلامی پاکستان
جناب آقای وزیر امور خارجه.
با اشاره به ماده ۲ بند (الف) قرارداد مرزی میان ایران و پاکستان احتراماً به استحضار میرساند که هیأت مرزی شاهنشاهی ایران و هیأت مرزی جمهوریاسلامی پاکستان موافقت نمودند که مختصات قائمالزاویه (گرید) مذکور در ستون دوم شرح مربوط به خط مرزی مورد توافق از خلیج گواتر تا نشانهفعلی شماره ۱ منضم به نقشه به مقیاس یک اینچ به چهار میل امضاء شده تقریبی هستند خواهشمند است مراتب نامبرده را تأیید فرمایید.
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تجدید مینماید.
جناب آقای سفیر کبیر.
نامه مورخ ۱۷ بهمن ۱۳۳۶ آن جناب. متضمن مراتب زیر:
با اشاره به ماده ۲ بند (الف) قرارداد مرزی میان ایران و پاکستان احتراماً به استحضار میرساند که هیأت مرزی شاهنشاهی ایران و هیأت مرزی جمهوریاسلامی پاکستان موافقت نمودند که مختصات قائمالزاویه (گرید) مذکور در ستون دوم شرح مربوط به خط مورد توافق از خلیج گواتر تا نشانه فعلیشماره ۱ منضم به نقشه به مقیاس یک اینچ به چهار میل امضاء شده تقریبی هستند. زیب وصول بخشید.
با کمال احترام به استحضار میرساند مراتب نامبرده مزبور مورد تأیید دولت شاهنشاهی ایران میباشد.
فرصت را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تجدید مینماید.
جناب آقای وزیر امور خارجه.
به منظور احتراز از مشکلاتی که ممکن است در موقع عمل نشانهگذاری بین هیأتهای فنی طرفین پیش آید و تسهیل عملیات مذکور و روشن ساختن کارآنان مراتب زیر را جهت موافقت آن مقام محترم پیشنهاد مینماید.
چنانچه هنگام پیاده کردن خط مرزی مورد توافق ترسیمی در روی نقشه یک اینچ به چهار میل بر روی زمین معلوم شود در نقاطی که مرز باید از عوارضطبیعی زمین عبور کند با زمین تطبیق نمینماید برای تشخیص تمام عوارض و نقاط واقع در طول خط از نقشه ۱ اینچ به یک میل ترسیمی در سنه ۱۹۵۶پس از تصحیح در صورت لزوم طبق قسمت اخیر بند الف ماده ۴ استفاده خواهد شد و در نقاطی که خط مرز باید طبق شرح ضمیمه نقشه مورد توافق ازآبریزها و درهها و رودخانهها و معابر طبیعی کوهستانی و به طور کلی از عوارض طبیعی بگذرد خط ترسیمی در روی نقشه مزبور با زمین تطبیق نکندامتداد طبیعی عوارض زمین که طبق شرح ضمیمه نقشه نامبرده به طور صحیح تشخیص خواهد شد ملاک عمل قرار میگیرد و چنانچه بین خطترسیمی در روی نقشه یک اینچ به چهار میل با خط پیاده شده بر روی زمین ظاهراً اختلافی مشاهده گردد این اختلاف انحراف تلقی نمیگردد و مشمولمقررات تعویض مذکور در ماده ۵ نخواهد بود.
در قسمتهایی که خط مرزی باید از عوارض طبیعی بگذرد و این عارضه رودخانه و یا مسیل که در نقشه به عنوان کور (((((( نوشته شده است و طبقشرح ضمیمه نقشه یک اینچ به چهار میل که با رعایت مختصات نقاط بر روی مسیر رودخانه یا کور پیاده شده است با آن تطبیق ننماید بدیهی استوسط المیاه رودخانه یا کور خط مرزی خواهد بود.
چنانچه محل نقطه که به وسیله مختصات جغرافیایی (توپوگرافی) یا قائمالزاویه (گرید) طبق مندرجات شرح پیوست نقشه یک اینچ به چهار میل موردتوافق تعیین گردیده با تعریف و توصیف جغرافیایی (توپوگرافی) همان نقطه مندرجه در شرح ضمیمه نقشه مذکور در روی زمین تطبیق ننماید نقطهنزدیکترین مجاور آن نقطه که با تعریف و توصیف جغرافیایی (توپوگرافی) نقطه مذکور مطابقه کند نقطه مرزی شناخته خواهد شد.
هر گاه خط مرزی مورد توافق ترسیمی روی نقشه یک اینچ به چهار میل که باید در قسمتهایی از آبریز عبور نماید هنگام پیاده نمودن خط بر روی زمین برروی آبریز قرار نگیرد با استفاده از نقشه یک اینچ به یک میل (پس از تصحیح آن در صورت لزوم به نحوی که در بند الف ماده ۴ ذکر گردیده) آبریز اصلیتشخیص و امتداد طبیعی آن بر روی زمین خط مرز خواهد بود.
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تجدید مینماید.
جناب آقای سفیر کبیر
نامه شماره مورخ ۱۷ بهمن ۱۳۳۶ آن جناب متضمن مراتب زیر:
چنانچه هنگام پیاده کردن خط مرزی مورد توافق ترسیمی در روی نقشه یک اینچ به چهار میل بر روی زمین معلوم شود در نقاطی که خط مرز باید ازعوارض طبیعی زمین عبور کند با زمین تطبیق نمینماید برای تشخیص تمام عوارض و نقاط واقع در طول خط مرزی از نقشه یک اینچ به یک میلترسیمی در سنه ۱۹۵۶ پس از تصحیح در صورت لزوم طبق قسمت اخیر بند الف ماده ۴ استفاده خواهد شد و در نقاطی که خط مرز باید طبق شرحضمیمه نقشه مورد توافق از آبریزها و رودخانهها و معابر طبیعی کوهستانی به طور کلی از عوارض طبیعی بگذرد خط ترسیمی در روی نقشه مزبور بازمین تطبیق نکند امتداد طبیعی عوارض زمین که طبق شرح ضمیمه نقشه نامبرده به طور صحیح تشخیص خواهد شد ملاک عمل قرار میگیرد وچنانچه بین خط ترسیمی در روی نقشه یک اینچ به چهار میل با خط پیاده شده بر روی زمین ظاهر اختلافی مشاهده گردد این اختلاف انحراف تلقینمیگردد و مشمول مقررات تعویض مذکور در ماده ۵ نخواهد بود.
در قسمتهایی که خط مرزی باید از عوارض طبیعی بگذرد و این عارضه رودخانه و یا مسیل که در نقشه به عنوان کور (((((( نوشته شده است و طبقشرح ضمیمه نقشه مورد توافق خط مرز باید از وسط آن عبور نماید هر گاه خط مورد توافق روی نقشه یک اینچ به چهار میل که با رعایت مختصات نقاطمسیر رودخانه یا کور پیاده شده است با آن تطبیق ننماید بدیهی است وسط المیاه رودخانه یا کور خط مرزی خواهد بود.
چنانچه محل نقطه که به وسیله مختصات جغرافیایی (توپوگرافی) یا قائمالزاویه (گرید) (طبق مندرجات شرح پیوست نقشه یک اینچ به چهار میل موردتوافق) تعیین گردیده با تعریف و توصیف جغرافیایی (توپوگرافی) همان نقطه مندرجه در شرح ضمیمه نقشه مذکور در روی زمین تطبیق ننماید نقطهبزرگترین مجاور آن نقطه که با تعریف و توصیف جغرافیایی (توپوگرافی) نقطه مذکور مطابقه کند نقطه مرزی شناخته خواهد شد.
هر گاه خط مرزی مورد توافق ترسیم روی نقشه یک اینچ به چهار میل که باید در قسمتهایی از آبریز عبور نماید هنگام پیاده نمودن خط بر روی زمین برروی آبریز قرار نگیرد با استفاده از نقشه یک اینچ به یک میل (پس از تصحیح آن در صورت لزوم به نحوی که در بند الف ماده ۴ ذکر گردیده) آبریز اصلیتشخیص و امتداد طبیعی آن بر روی زمین خط مرزی خواهد بود.
که به منظور احتراز از مشکلات متصوره در موقع عمل نشانهگذاری و تسهیل کار هیأتهای فنی و روشن ساختن ترتیب عمل آنان پیشنهاد فرموده بودند واصل و با کمال احترام موافقت دولت شاهنشاهی ایران را با مندرجات آن به استحضار میرساند.
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تجدید مینماید.
جناب آقای وزیر امور خارجه
به منظور تصریح و روشن ساختن قسمت آخر بند (ب) از ماده ۴ قرارداد مرزی ایران و پاکستان راجع به نقشهبرداری و تهیه نقشه مشترک دولتین ازمنطقه واقع در میان نشانههای مرزی شماره ۱ فعلی تا شماره ۱۱ فعلی مراتب زیر را جهت موافقت و تأیید آن مقام محترم پیشنهاد مینماید:
۱- نقشهبرداری و تهیه نقشه از قسمت نشانه علامت شماره یک فعلی الی نشانه شماره ۱۱ فعلی به مقیاس (۵۰۰۰۰).(۱) و به عمق دو کیلومتر و نیم ازهر طرف خط مرز و در صورت لزوم حداکثر پنج کیلومتر از هر طرف خط مرز به عمل میآید.
۲- حقوق و مزایای کارمندان هر طرف به عهده خود آن طرف است.
۳- مقامات فنی و نقشهبرداری طرفین کارمندان و وسایل فنی ضروری را حتیالمقدور بر پایه و اساس تساوی با موافقت یکدیگر تعیین و تهیه خواهندنمود.
۴- سایر هزینههای دیگر بالمناصفه به عهده طرفین خواهد بود.
۵- تنظیم و ترسیم نقشهها مشترکاً در تهران و شهر مری در صورت لزوم بر مبنا و اساس تساوی و میزان کار انجام خواهد شد.
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تجدید مینماید.
جناب آقای سفیر کبیر
نامه مورخ ۱۷ بهمن ۱۳۳۶ آن جناب متضمن مراتب زیر:
۱- نقشهبرداری و تهیه نقشه از قسمت نشانه شماره یک فعلی الی نشانه شماره ۱۱ فعلی به مقیاس (۵۰۰۰۰).(۱) و به عمق دو کیلومتر و نیم از هرطرف خط مرز و در صورت لزوم حداکثر پنج کیلومتر از هر طرف خط مرز به عمل میآید.
۲- حقوق و مزایای کارمندان هر طرف به عهده خود آن طرف است.
۳- مقامات فنی و نقشهبرداری طرفین کارمندان و وسائل فنی ضروری را حتیالمقدور بر پایه و اساس تساوی با موافقت یکدیگر تعیین و تهیه خواهدنمود.
۴- سایر هزینههای دیگر بالمناصفه به عهده طرفین خواهد بود.
۵- تنظیم و ترسیم نقشهها مشترکاً در تهران و در شهر مری در صورت لزوم بر مبنا و اساس تساوی میزان کار انجام خواهد شد.
که به منظور تصریح و روشن ساختن قسمت آخر بند ب از ماده ۴ قرارداد مرزی ایران و پاکستان راجع به نقشهبرداری و تهیه نقشههای مشترک پیشنهادفرموده بودند زیب وصول بخشید و با کمال احترام موافقت دولت شاهنشاهی ایران را با مندرجات آن به استحضار میرساند.
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تجدید مینماید.
جناب آقای سفیر کبیر
نامه مورخ ۱۷ بهمن ۱۳۳۶ آن جناب متضمن مراتب زیر:
۱ - نقشهبرداری و تهیه نقشه از قسمت نشانه شماره یک فعلی الی نشانه شماره ۱۱ فعلی به مقیاس (۵۰۰۰۰).(۱) و به عمق دو کیلومتر و نیم از هرطرف خط مرز به عمل میآید.
۲ - حقوق و مزایای کارمندان هر طرف به عهده خود آن طرف است.
۳ - مقامات فنی و نقشهبرداری طرفین کارمندان و سوائل فنی ضروری را حتیالمقدور بر پایه و اساس تساوی با موافقت یکدیگر تعیین و تهیه خواهدنمود.
۴ - سایر هزینههای دیگر بالمناصفه به عهده طرفین خواهد بود.
۵ - تنظیم و ترسیم نقشهها مشرکاً در تهران و در شهر مری در صورت لزوم بر مبنا و اساس تساوی میزان کار انجام خواهد شد.
که به منظور تصریح و روشن ساختن قسمت آخر بند ب از ماده ۴ قرارداد مرزی ایران و پاکستان راجع به نقشهبرداری و تهیه نقشههای مشترک پیشنهادفرموده بودند زیب وصول بخشید و با کمال احترام موافقت دولت شاهنشاهی ایران را با مندرجات آن به استحضار میرساند.
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تجدید مینماید.
قرارداد فوق مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده و سه نامه متبادله ضمیمه قانون مربوط به قرارداد مرزی ایران و پاکستان بوده و صحیح است.
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت