مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نماینده هفته‌نامه بیزنس ویک ۲۰ آبان ماه ۱۳۵۴
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی دی تا اسفند ماه | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه |
مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نماینده هفته‌نامه بیزنس ویک ۲۰ آبان ماه ۱۳۵۴
- بهای زغال سنگ مایع
- در صورتی که رکود اقتصادی جهان غرب ادامه یابد و زمستان ملایمی مانند سال گذشته در پیش باشد، طبعاً در میزان مصرف نفت اثر خواهدگذاشت، اما این دلیل آن نمی‌شود که قیمت نفت از اینکه هست، پایین‌تر بیاید.
- قیمت واقعی نفت باید با هزینه سایر منابع انرژی که در دسترس کشورهای غربی است، پیوند داده‌شود. هزینه گداختن زغال سنگ، یا تبخیر گاز یا انرژی خورشیدی چقدر می‌شود؟ در سی سال آینده که نفت ما تمام می‌شود، شما برای کار صنایع یا گرم کردن خانه یا نیروگاه‌های الکتریکی ما، زغال سنگ را به صورت مایع یا گاز به چه قیمتی به ما خواهیدفروخت؟ آیا در آن زمان نظر ما را درباره تعیین قیمت زغال سنگ مایع که آن را به ما می‌فروشید، سؤال می‌کنید؟
- موضوع اعتدالی ایران در اوپک
- در اوپک تنها یک کشور به طور کامل با دیگران موافق نیست، ولی ما مطمئناً در شمار میانه‌روها هستیم و دوازده کشور جانب پیشنهاد ما را گرفته‌اند. من تصور می‌کنم که ما یک موضوع خیلی اعتدالی را انتخاب کرده‌ایم، به طوری که شما هم متوجه آن شده‌اید.
- ما در هیچ تحریم نفتی شرکت نخواهیم‌کرد، مگر اینکه مستقیماً مورد حمله قرار گیریم. ما نفت خود را به شرکت‌هایی تحویل می‌دهیم که آن را از ما می‌خرند، ولی پس از اینکه آنها نفت را خریدند و به وسیله نفت‌کش‌های خود حمل کردند، برای ما مهم نیست که به کجا می‌روند. این سیاست ما است، ما بازرگانی را با سیاست در هم نمی‌آمیزیم.
- اجرای طرح‌های اقتصادی
- ما در سیاست خود بر این شالوده‌ریزی صنایع جدید که مورد نیاز کشور است و نیروی انسانی آن را هم دارا هستیم، اولویت قائل شده‌ایم. اگر ایجاد یک پارک مورد نظر باشد، ما می‌توانیم اجرای آن را به تأخیر بیندازیم، زیرا ما صدها سال بدون پارک زندگی کرده‌ایم و یکی دو سال دیگر نیز می‌توانیم صبر کنیم، اما هیچ طرح مهم صنعتی از برنامه ما حذف نشده‌است، گر چه ممکن است در اجرای چند طرح، چند ماهی تأخیر شده‌باشد، ولی تمام طرح‌های اقتصادی ما چه در برنامه پنج ساله جاری و چه در برنامه پس از آن، اجرا خواهدشد.
- سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر
- ما پس از یک وقفه کوتاه، به سیاست خود در زمینه سرمایه‌گذاری در خارج، به ویژه روی طرح‌های جالبی مانند شرکت‌های موجود که می‌توانند تکنولوژی خود را به ما بدهند، ادامه خواهیم‌داد.
- ما علاقمندیم در آلمان فدرال سرمایه‌گذاری بیشتری کنیم. آنها از سرمایه‌گذاری ما استقبال می‌کنند و ما را بر دیگران ترجیح می‌دهند. همچنین ممکن است با شرکت نفت "انی"، متعلق به دولت ایتالیا، شریک شویم. به علاوه ما به سرمایه‌گذاری در امریکا علاقه داشته‌ایم، اما تصور نمی‌کنم که موفقیت زیادی در این کار موجود باشد، زیرا سهام شرکت‌ها آنقدر گسترده است که خرید آنها کار آسانی نیست. من به بعضی شرکت‌های الکترونیکی امریکایی علاقمندم، زیرا الکترونیک، صنعت آینده مملکت ما خواهدبود.
- ما با شرکت نفت "شل"، در امریکا، و همچنین با آلمانی‌ها درباره پالایشگاه سرگرم گفتگو هستیم. شل منتظر است بعضی اطلاعات را درباره مقررات واردات امریکا به دست آورد، در حالی که آلمانی‌ها منتظر روشن شدن موضع ما پیرامون فرآورده‌های پالایش‌شده‌مان در بازار مشترک اروپا هستند.
- خرید سهام پان‌امریکن
- و اما درباره معامله با شرکت هواپیمایی پان‌امریکن، ما متوجه شدیم که بعضی از مطبوعات امریکا از اینکه ایران می‌خواست چند سهم پان‌امریکن را بخرد، تهییج شده‌اند. من تصور می‌کنم برای آنها ناراحت‌کننده بود که یک کشور کوچک بتواند سهام یک شرکت معتبر مثل پان‌امریکن را بخرد، ولی مردم امریکا باید عادت کنند که ما را در کنار خود ببینند. شرکت پان‌امریکن وضع خوبی نداشت، مدیریت آن ضعیف بود و شرکت از لحاظ مالی زیان می‌دید. وقتی زیان در کار است، پس چیزی در این میان نادرست است. اگر ما می‌توانستیم در مدیریت این شرکت حق اظهار نظر داشته باشیم، در این صورت از خطرات مربوط به آن هم استقبال می‌کردیم، اما ما کنترل کار شرکت را نمی‌خواستیم، بلکه تنها یازده تا پانزده درصد سهام آن را می‌خواستیم، که این چیز زیادی نیست.
- اکنون نیز اگر پان‌امریکن به صورت یک شرکت جالب و سودآور درآید و اگر آنها همچنان خواهان مشارکت با ما باشند، ما می‌توانیم طرحی را که قبلاً ارائه داده‌ایم و هدف آن کمک به یک شرکت هواپیمایی خوب در لحظه‌های دشوار کار آن بود، از نو مورد بررسی قرار دهیم. بدیهی است که برای ما نیز سودمند بود، اگر می‌توانستیم بعضی از کارشناسان اضافی و مهارت‌های آنها را برای ایران به دست آوریم.
- ایجاد مجتمع‌های پتروشیمی
- ما به اجرای نقشه خود در ایجاد پالایشگاه‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی ادامه خواهیم‌داد، اما در خلال این احوال، ژاپن می‌خواست بیاید و همۀ هزینه مالی یک مجتمع یک‌میلیارد دلاری پتروشیمی را تقبل کند، ولی پس از چندی آنها گفتند که وضعشان به خوبی سابق نیست، از این رو ما موافقت کردیم که پنجاه درصد سهم مشارکت در این طرح را به عهده بگیریم. حالا ژاپن می‌گوید ایران باید پنجاه درصد سهم خود را از معامله نزد بانک‌های بین‌المللی تضمین کند و این خیلی زیاد است.
- ما پول طرح‌های صنعتی خود را که می‌تواند کالا تولید کند، برنمی‌داریم تا جنگ‌افزار بخریم، گرچه در صورتی که ضرورت داشت این کار را می‌کردیم، زیرا چه فایده دارد در کشوری که به آسانی در برابر هر حادثه کوچکی به زانو درمی‌آید، صنایع پیشرفته به وجود آید؟
- دفاع از مرزهای ایران
- ایران برای دفاع از مرزهای خود هر اقدامی که لازم باشد، می‌کند. اکنون نیروهای ما به تقاضای سلطان و دولت عمان، در آن کشور درگیر هستند. اگر ما نمی‌توانستیم نیروهای خود را به آنجا بفرستیم و اگر عمان به وسیله کمونیست‌ها اشغال می‌شد، چه بر سر تمام منطقه خلیج فارس می‌آمد و برای ژاپن که نود درصد نفت خود را از خلیج فارس تأمین می‌کند و برای اروپا که نفت خود را از این منطقه حمل می‌کند، چه اتفاقی می‌افتاد؟
- ما طرفدار انعقاد یک پیمان همکاری منطقه‌ای هستیم. اگر این پیمان بسته شود، چه بهتر، در غیر این صورت ایران باید به اندازه کافی نیرومند باشد که بتواند به تنهایی این کار را بکند. ما باید در اقیانوس هند قوی باشیم. ما باید در سراسر مرز خاوری خود نیرومند باشیم. اگرچه ما امروز با عراق روابط دوستانه داریم، با این حال هنوز شمار هواپیماها یا تانک‌هایی که در اختیار داریم، بیشتر از آنها نیست. آنها موشک‌های زمین به زمین (اسکاد) دارند، در حالی که ما مشابه آن را نداریم.
- اما درمورد خلیج فارس، من ترجیح می‌دادم که نیروی دریایی هیچ قدرت خارجی در خلیج فارس حضور نداشتند، زیرا نیازی به وجود آنها نیست، ولی وقتی شوروی‌ها آنجا هستند، چرا امریکایی‌ها نباشند؟
- کمک به کشورهای جهان سوم
- سال گذشته ما هفت درصد از درآمد ناخالص خود را بین کشورهای دیگر توزیع کردیم. البته تمام این پول به کشورهای جهان سوم نرفته‌است، زیرا ما به کشورهایی مانند فرانسه و انگلستان نیز وام داده‌ایم. از میان کشورهای جهان سوم، هند بیش از یک‌میلیارد دلار، پاکستان اندکی کمتر، مصر در همین حدود دریافت کرده‌است. به ترکیه نیز بیش از یک‌میلیارد دلار اعتبار داده‌ایم. سودان، سوریه، کشورهای افریقایی نیز کمک‌هایی دریافت کرده‌اند، ولی ما بر اثر افزایش هزینه‌ها، از این پس قادر نخواهیم‌بود کاری را که در گذشته کرده‌ایم، بار دیگر انجام دهیم.
- من دو مثال در این مورد می‌زنم. ما با شرکت "ای دوپون دونور" پیرامون ایجاد کارخانه‌ای در اصفهان که دویست‌وپنجاه‌میلیون دلار هزینه آن است، گفتگو کردیم. حالا پس از گذشت یک سال آنها می‌گویند هزینه این کار چهارصدوپنجاه‌میلیون دلار است. مجتمع پتروشیمی ژاپن نیز قرار بود یک‌میلیارد دلار هزینه ساختمان آن بشود، اما اکنون آنها می‌گویند که یک‌میلیاردوهشتصدمیلیون دلار هزینه این طرح خواهدشد. این است آنچه که تورم غرب به ما تحمیل کرده‌است.
- از این پس به جای ما، کشورهای تولیدکننده نفت که آنقدر پول در اختیار دارند که نمی‌دانند با آن چکار کنند، باید به کشورهای جهان سوم کمک نمایند.
- در حال حاضر کشورهای صنعتی غرب به استراحت کوتاهی نیاز دارند، اما طی چند سال آینده، اقتصاد آنها بهبود خواهدیافت و در آن هنگام باید سهم خود را بپردازند.
- بیشترین دستمزد و کمترین کار
- افزایش قیمت نفت تنها پنج درصد از تورم امریکا، و بین یک‌ونیم تا دو درصد تورم اروپا را سبب گردیده، در حالی که نرخ تورم در انگلستان و ایتالیا بیست‌وهفت درصد بوده‌است. سازمان‌های سیاسی و اجتماعی غرب مسبب تمام این دشواری‌ها است. افراد این کشورها بیشترین دستمزد را دریافت می‌کنند، در حالی که کمترین کار را انجام می‌دهند. تنها چند کشور است که واقعاً کار می‌کنند، مثل آلمان فدرال، فرانسه، امریکا و ژاپن.
- همکاری‌های اقتصادی ایران و امریکا
- ما و امریکا مذاکراتی برای امضای یک قرارداد کامل درمورد نیروگاه‌های هسته‌ای با یکدیگر انجام داده‌ایم، ولی تاکنون این قرارداد را امضا نکرده‌ایم، فقط درباره برنامه‌ریزی به طور گسترده مذاکره شده‌است، علت تأخیر در انجام این امر آن است که امریکا از ما تضمین می‌خواهد و این امر با حاکمیت ما مغایر است. این مطلبی است که فرانسوی‌ها یا آلمانی‌ها هرگز جرأت درخواست آن را ندارند. این گونه تقاضاها کاملاً غیر ضروری است، زیرا ما پیمان عدم تکثیر جنگ‌افزارهای هسته‌ای را امضا کرده‌ایم. در سایر زمینه‌های اقتصادی فعالیت‌هایی صورت گرفته‌است، اما اندکی طول می‌کشد تا به مرحله اجرا درآید، زیرا این فعالیت‌ها در سطح دولت با دولت صورت گرفته، در حالی که اگر با شرکت‌های خصوصی مذاکره شده‌بود، امکان داشت که اکنون کاملاً به مرحله اجرا درآمده‌باشد.