مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر با کارانجیا سردبیر نشریه بلیتز چاپ بمبئی ۱۳ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی بر پایه تاریخ

دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران/سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی
آریامهر شاهنشاه ایران

مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر با کارانجیا سردبیر نشریه بلیتز چاپ بمبئی کاخ نیاوران ۱۳ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

سرمایه‌گذاری در هند
ما چند طرح بزرگ صنعتی در هند اجرا خواهیم کرد که مانند طرح‌های قبلی سودبخش خواهدبود. مثلاً می‌توانیم کارخانه‌های آلومینیوم‌سازی، بوکسیت، فلزات، کاغذسازی، پتروشیمی، مخصوصاً کارخانه‌های تولید کودشیمیایی و صنایع مهندسی و الکتریکی و صنایع دیگری در هند ایجاد کنیم. منابع و نیازهای مشابه ایران و هند، زمینه همکاری‌های گسترده‌ای را فراهم می‌آورد. اقتصاد دو کشور می‌تواند در سایه همکاری تقویت شود. با کمک پولیِ ما، کارخانه‌های صنعتی در هند می‌توانند فعالیت‌های وسیع داشته‌باشند و نتیجه تولیداتشان را به ایران صادر کنند.
تجربیات اولیه که با شروع همکاری‌های صنعتی حاصل شد، بسیار امیدبخش و تشویق‌کننده بود. هر دو کشور از ایجاد صنایع مشترک نفتی بهره بردند و از نتایج حاصله راضی بودند.
ما راجع به پروژه راجستان اطلاعاتی در اختیار داریم و اگر روزی با هند برای دریافت خواربار در قبال سرمایه‌گذاری ایران قراردادی امضا کنیم، تعجبی نخواهدداشت. جمعیت کشور ما به سرعت افزایش می‌یابد و مصرف خواربار روزبه‌روز بیشتر می‌شود، در حالی که بنا به علل اشکالات ارضی و کمبود آب، محصولات کشاورزی ما محدود است و ما به هر نحوی شده باید از خارج مقداری خواربار خریداری کنیم. اگر وسایلی فراهم آید که این نیاز از کشور همسایه تأمین گردد، چرا برای خرید خواربار به کشورهای دوردست مراجعه کنیم؟ ما خرید از همسایه‌ها را ترجیح می‌دهیم. البته باید از جانب هند تعهدات معتبر و پایدار به ما داده شود، تا از هر حیث اطمینان حاصل کنیم.
مشکلات مالی ایران
مسئله مالی یک امر کاملاً زودگذر و موقت است. انتظار داریم در سال مالی جاری، درحدود بیست‌ویک‌میلیارد دلار ارز خارجی داشته‌باشیم. البته بعضی از شرکت‌های نفتی بیگانه میزان خرید نفت را تقلیل داده‌اند. این امر در برنامه کمک‌های خارجی ما اثر خواهدگذاشت و شاید در کمک به کشورهای خارج از منطقه، تأخیر پیش آید. اما این مشکل برای هند پدید نخواهدآمد. برنامه همکاری‌های خارجی ما با کشور شما با جدیت کامل ادامه خواهدیافت.
همچنین در برنامه‌های کمک‌های ایران به افغانستان و پاکستان، هیچ تأخیری روی نخواهدداد، به ویژه آن که ما هم اکنون سرمایه مازاد در اختیار داریم و نمی‌توانیم بیشتر از میزان کنونی، سرمایه‌گذاری داخلی را توسعه دهیم.
سرمایه‌گذاری در هند، می‌تواند مانند طرح "کودرموخ" باشد. در این طرح ما کمک‌های مالی برای استخراج معادن به هند می‌دهیم و هند فولاد خام را به ایران صادر می‌کند.
توسعه خطوط راه‌آهن
ایجاد شبکه راه‌آهن برقی که ایران و پاکستان و هند را به هم پیوند دهد، یکی از امکانات متعددی است که مورد مطالعه قرار خواهیم داد. نیروگاه‌های هسته‌ای ما در چابهار به آسانی سوخت مورد نیاز شبکه راه‌آهن در این سوی مرزهای ما را تأمین خواهدکرد. در آینده بسیار نزدیک پاکستان و هند نیز نیروی الکتریکی زیاد تولید خواهندکرد که مصرف خطوط راه‌آهن را تأمین خواهدنمود. من پی برده‌ام که باید هر سه کشور، نیروی برق مورد نیاز خود را از منابع انرژی هسته‌ای تأمین کنند. ایران به منظور تشکیل کنفرانس منطقه‌ای برای بررسی مسائل بازرگانی و راه‌های ترانزیتی، تلاش می‌کند.
قرار بود این کنفرانس در سال ۱۹۷۱ – ۱۹۷۰ تشکیل گردد، اما به عللی به بعد موکول شد و اکنون که محیط برای همکاری‌های منطقه‌ای سازگارتر شده، برگزاری هر چه زودتر چنین کنفرانسی ضروری به نظر می‌رسد. چه بهتر که این گردهمایی در آینده‌ای هر چه نزدیکتر جامه عمل بپوشد.
مسافرت با راه‌آهن از تهران به دهلی و آن سوی هند، امکان‌پذیر است. اما گنجاندن افغانستان در این برنامه به زمان و طرح‌ریزی نیاز دارد. نخست باید راه‌آهن ایران از خراسان به سوی افغانستان امتداد یابد و مشهد و کابل را به هم پیوند دهد، سپس رشته کوه‌های مخوف هندوکش را در پیش خواهیم داشت. می‌توان از جنوب، از هندوکش گذشت و راه‌آهن را به کابل وصل کرد و از کابل خطوط را به پیشاور امتداد داد. مسلماً برای احداث خطوط راه‌آهن از کابل به پیشاور، باید از دره خیبرِ وحشت‌زا و سهمگین گذشت. من بارها از این دره افسانه‌ای عبور کرده‌ام و ترس و وحشتی در آنجا نیافته‌ام. اما حماسه‌ها و تاریخ، دره خیبر را سهمگین و وحشت آفرین دانسته‌اند. به هر حال پیوستن راه‌آهن افغانستان به پاکستان با عبور از این رشته کوه‌ها، میسر خواهدبود. همچنین می‌توانیم از زاهدان خطوط راه‌آهن را به داخل افغانستان بکشانیم و این راه نسبت به دیگر راه‌ها مشکلات کمتری خواهدداشت.
صلح در منطقه
دیرزمانی است در این راه کوشیده‌ایم و بدون وقفه در جهت برقراری صلح و آرامش فعالیت کرده‌ایم، حتی در تیره‌ترین اوقات، یأس را به خود راه نداده‌ایم و با امید کامل تلاش‌هایمان را دنبال کرده‌ایم و همیشه در پی آن بوده‌ایم که محدوده توافق‌ها، وسیع و وسیع‌تر گردد. کوشش‌های خستگی‌ناپذیر و مداوم ما موجب شد که بین هند و پاکستان قراردادی امضا شود و دهلی نو با پکن مناسبات سیاسی را از سر گیرد و ذوالفقارعلی بوتو با محمد داود، رئیس کشور افغانستان، به گفتگو بنشیند. از توافقی که بین پاکستان و هند حاصل شده، خشنودیم و امیدواریم نتایج ملاقات نخست وزیر پاکستان و رئیس کشور افغانستان نیز قرین موفقیت باشد. ما کوشش‌های صلح‌جویانه خود را ادامه خواهیم داد. راه دیگری وجود ندارد.
سرمایه‌گذاری برای صلح
ما کمک‌های اقتصادی را به منظور ابراز حسن نیت به شما می‌دهیم. می‌خواهیم بدانید که نسبت به هند، حسن نیت بسیاری داریم و نسبت به پاکستان و افغانستان هم همین احساس را داریم. اما در ورای سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی ما، دلایل منصفانه سیاسی نیز نهفته‌است.
طبعاً پی برده‌اید که باید در منطقه خود، در صلح و آرامش به سر بریم، زیرا در پناه صلح و امنیت و آزادی، خواسته‌های مشترک ما تأمین می‌گردد. چه در صورت بروز جنگ در قسمتی از منطقه، این وضع بر دیگر کشورها اثر خواهدگذاشت و سرمایه ما اهداف عالی را به دست نخواهدآورد. بنابراین آنچه ما انجام می‌دهیم، در اصل سرمایه‌گذاری برای صلح است.
به یقین، این توضیح قانع‌کننده است که ما در ایجاد محیط دوستانه در منطقه کوشا هستیم و شما را دوستان و همکارانی می‌دانیم که دوشادوش ما در عمران مسالمت‌آمیز منطقه فعالیت می‌کنید. به همین دلیل در گفت و شنود با همسایگانی مانند شما، کاملاً صریح و صادق هستیم.
ما برای هند و پاکستان، سیاست خود را آشکارا تشریح کرده‌ایم. بنا به علل معلوم، ایران اجازه نمی‌دهد پاکستان مجدداً تجزیه گردد. هند به ما اطمینان داده‌است که در تضعیف پاکستان نخواهد کوشید و حرفی از تجزیه در میان نخواهدبود. همچنین پاکستان به ما اطمینان داده‌است که در آینده علیه هند توطئه‌چینی نخواهدکرد. اما هر دو جانب باید از یکدیگر مطمئن شوند و نسبت به هم بدبین نباشند.
بنابراین تمام امور به هماهنگی سیاسی مربوط می‌شود. باید ما در عملیات، سیاست‌ها و تصمیمات خود، هماهنگی ایجاد کنیم و در پناه هماهنگی‌های سودبخش، نتایج نهایی را که صلح و همکاری‌های گسترده در منطقه است، به دست آوریم. پس از آنکه در منطقه ما صلح و دوستی سایه افکند، باید این پدیده انسانی را به دیگر مناطق توسعه دهیم.
این است آینده‌ای که ما برای منطقه پیش‌بینی می‌کنیم و می‌خواهیم پایه‌های آینده ما درک لزوم صلح برای همه قرار گیرد. این خواسته را بیشتر برای ایران آرزو می‌کنیم، زیرا ما آینده‌ای بس درخشان در پیش داریم. هر کس باید تنها در جهت تحکیم پایه‌های صلح فعالیت کند، چه در غیر این صورت با مصائب و زیان‌های بی‌شمار مواجه خواهدشد. بنابراین ما صلح را مقدمه اولیه و نیاز مبرم عمران و پیشرفت منطقه خود می‌شماریم.
و راجع به سرمایه‌گذاری‌های ما در خارج، طبیعی است این برنامه منافع ایران را در نظر دارد و این سرمایه‌گذاری‌ها به سود ما خواهدبود. چه اولین بهره‌بردار این اقدام، خود ما خواهیم بود.
ایجاد یک بازار مشترک در منطقه اقیانوس هند
من بیش از یک بار این پیشنهاد را مطرح کرده‌ام و اکنون زمانی است که باید دیگران در این مورد نظر بدهند. من در انتظار عکس‌العمل کشورهای منطقه هستم. اخیراً در روزنامه‌های هندی نیز درباره بازار مشترک منطقه اقیانوس هند، مطالبی انتشار یافته‌است. آیا پاکستان در این زمینه همکاری خواهدکرد؟ فکر می‌کنم این طور باشد. این مسائل به پیشرفت در دیگر زمینه‌ها بستگی دارد. می‌دانید که بین هند و پاکستان مشکلات متعددی وجود دارد. البته اقدامات اولیه بسیار امیدبخش و خوشایند بوده و باید برای نتیجه‌گیری بهتر، فعالیت‌ها ادامه یابد.
روابط دیپلماسی ایران و هند
در بسیاری جهات دو کشور درک می‌کنند که روابط سیاسی و دیگر مناسبات عادی بین ایران و هند برای منطقه حائز اهمیت حیاتی است. هر دو کشور مایلند که اقیانوس هند به منطقه صلح مبدل شود. در توصیف این خواسته، تفاوت‌هایی دیده می‌شود و من امیدوارم در آینده در این توصیف و تشریح نیز توافق پدید آید. درمورد توصیف خواست‌ها، به نظر من، هند با موجودیت امریکا در اقیانوس هند اکیداً مخالف است و ما هم وجود شوروی را نمی‌پذیریم، زیرا امریکا و شوروی هم به هم می‌تازند و هم با یکدیگر همکاری می‌کنند. در اصل به نظر من امریکا و شوروی شکارگاه آزاد را برمی‌گزینند. حقیقت این است که ما از ناحیه دیگر خطراتی احساس می‌کنیم.
چرا آنها از شورشیان و خرابکاران پشتیبانی می‌کنند؟ این کمک‌ها برای کدام منظور و بر چه اساسی داده‌می‌شود؟ چگونه کوبایی‌ها در آنگولا و در آن سوی مرزهای ما، در یمن مداخله کردند؟ وجود کوبایی‌ها را چگونه توصیف می‌کنند؟
اینکه هند به روسیه نزدیک شده و ما به امریکا، این روابط نمی‌تواند هرگز مانعی بین ایران و هند به وجود بیاورد و اهمیتی هم به آن نداده‌ایم.